کوه هاي ايران به شاخه هاي مهمّ زير تقسيم مي شود:
1. کوه هاي شمالي ايران بخشي از چين خوردگي هاي بزرگ آلپ/هيماليا است که دردنباله کوه هاي قفقاز از آرارات در خاک ترکيه شروع شده و در جهت غرب به شرق به کوه هاي هندوکُش درافغانستان پيوند يافته است. اين رشته عظيم کوه هاي آذربايجان درشمال غربي، البرز درمرکز وکوه هاي خراسان درمشرق را در برمي گيرد. مهمترين رشته کوه هاي آذربايجان اَرَسباران در ساحل رود اَرَس با قله نشان کوه به ارتفاع 3370 متر است. جبال البرزمانند سدّي عظيم به طول تقريبي600 کيلومتر ميان درياي خَزَر و فلات مرکزي ايران واقع شده است. اين ديوار عظيم درغرب با درّه عميق سفيدرود از کوه هاي طالِش جدا مي شود و درمشرق به کوه هاي خراسان مي پيوندد. پهن ترين و بلندترين قلّه جبال البرز قلّه دماوند در شمال شرق تهران به ارتفاع 6715 متر است. اين کوه ها مانعي بزرگ براي گذشتن بخارهاي درياي خَزَر و جريان باد و ابر به درون فلات ايران ايجاد کرده اند. کوه هاي خراسان، هزارمسجد-که بخشي از آن کلات نادري ناميده مي شود- و بينالود، باقلّه اي به ارتفاع3520 متر، دنباله کوه هاي البرز در جهت شمال غربي به جنوب شرقي است. دراين منطقه از خراسان تا بلوچستان نيز ارتفاعاتي وجود دارد که آتش فشان خاموش تَفتان به ارتفاع 4 هزار و 50 متر از جمله آنهاست.
 
دماوند
2. درسراسر غرب ايران سلسله جبال عظيم زاگرُس مانند ديواري از آذربايجان تا مُکران و بلوچستان کشيده شده و مجموعه پستي و بلندي هاي منظّمي را ازکردستان جنوبي تا شمال تنگه هرمز تشکيل مي دهد. کوه هاي زاگرُس با جلگه هاي وسيع کرمانشاه درغرب و شيراز درجنوب ازهم جدامي شود. قلّه ها و بلندي هاي زاگرُس داراي دامنه هاي پُرشيب و درّه هاي عميق و گلوگاه هاي بسيار تنگ است که بيشتر روزهاي سال درپوششي از برف مي ماند و از برکت آن چراگاه هاي وسيع و مخازن بزرگ آب اين منطقه به وجود آمده اند.
3. کوه هاي بختياري درلُرستان تا جلگه هاي شيراز و زردکوه با ارتفاع 4 هزار و 547 متر، بلندترين نقطه زاگرُس و سرچشمه دو رود بزرگ ايران، يعني کارون و زاينده رود است. کوه دينار باقلّه معروف دِنا در فارس جزو ارتفاعات ديگري است که از جنوب غربي به سوي شرق ادامه مي يابد. دِنا با 4 هزار و 404 متر ارتفاع از قُلّه هاي بلند ايران است و به سبب رطوبت فراوان دامنه هاي سبز و خرم دارد.
4. کوه هاي مرکزي ارتفاعاتي درجهت شمال غربي به جنوب شرقي است که از آذربايجان تا بلوچستان ادامه دارد. قافِلان کوه در راه تهران به تبريز، مهم ترين آنهاست. نواحي مرکزي اين کوه ها از نظر وجود کان هاي مختلف اهمّيت بسيار دارد. باران کم، تغييرات ناگهاني هوا، وزش بادهاي شديد، و سيلابي بودن رودها از مشخّصات طبيعي اطراف اين کوه هاست.