اين نام درقرن هاي نخست اسلامي به ترک هايي که از سوي آسياي مرکزي به سرزمين هاي ايراني مي آمدند اطلاق شده است. غُزها که در قرن پنجم هجري/يازدهم ميلادي درخراسان فجايع بسيار کردند از آن جمله اند. ترکمن ها امروز در شمال خراسان و مشرق مازندران سکونت دارند، به زبان ترکي سخن مي گويند و سنّي مذهب اند. دامداري، کشاورزي، به خصوص پنبه کاري، درگنبدقابوس و دشت گرگان شغل اغلب آنهاست. تربيت بهترين اسب ها درهمين مناطق به وسيله ترکمن ها صورت مي گيرد و مهمترين مسابقات اسب دواني کشور بين ترکمن ها همه ساله برگزار مي گردد.
                                                       
ترکمن ها ازحيث خصوصيات ظاهري با ديگر مردم ايران تفاوت هاي بارز دارند. طوايف عمده ترکمن عبارتند از: کوکَلان، يَموت و تکه. نواحي کوهستاني شرق دشت گرگان اطراف بُجنورد محل سکونت کوکَلان ها و دشت گرگان از آن يَموت هاست. طايفه تکه بيشتر در ترکمنستان سکونت دارند. امّا حدود يکصد خانوار از آن ها اطراف گنبدکاوس زندگي مي کنند.طوايف ترکمن با حفظ خصوصيات قومي خود امروز از لحاظ توليد اقتصادي در زمره فعّال ترين مردم ايران اند. تهيه و بافت قاليچه هاي معروف ترکمن، کشت و برداشت و تصفيه و تجارت پنبه در واحدهاي بزرگ، تربيت دام و پرورش اسب هاي مسابقه از مهم ترين مشغوليت هاي ترکمانان است. اين طوايف در آداب و رسوم و موسيقي و رقص و جامه هاي رنگين و زيبا نيز پرآوازه اند.