ایران شناسی > مجموعه ها
 
کتاب خوانی کتابخانه شخصی کتاب های برگزیده گالری اخبار کتاب بچه خوانی
بازگشت به صفحه قبل
 
     
 

کُردها

کُردها

کُردها از اقوام اصيل آريايي اند که در طول کوه هاي زاگرُس از جنوب شهر باکو در آذربايجان تا شمال لُرستان و خوزستان سکونت دارند. گروه بزرگي از کُردها نيز در مشرق ترکيه وشمال عِراق وسوريه و بخش جنوبي ارمنستان زندگي مي کنند. در قديم ترين آثار و مدارکي که از تمدّن هاي باستاني بابل و آشور و َاَکِد و سومِر به دست آمده، به کُردها اشاره شده است. يونانيان نيز درنوشته هاي خود بارها از کُردان و دليري آن ها ياد کرده اند.
بخش بزرگي از کُردهاي ايران امروزه در شهرهاي مختلف ساکن اند. طوايفي از ايشان نيز در دوره هاي مختلف به نواحي ديگر کوچ داده شده اند. هم اکنون درخراسان، به خصوص در قوچان و دَرِگَز و بُجنورد، شمار قابل توجهي کُرد زندگي مي کنند که از قرن ها پيش براي مقابله با اُزبک ها دراين نواحي جاي گزين شده اند. تيره هاي مهمّ کُرد که درآذربايجان غربي زندگي مي کنند عبارتند از: مَنگور درمهاباد، جَلايي در اطراف ماکو، ميلان ساکن خوي و قَره پاپاقي و شَکاک و بيک زاده، که به ترتيب درجنوب نَقَده و سَلماس و اروميه سکونت دارند. ايلات کُرد بيشتر در مغرب سَقِّز و سَنَندج و کرمانشاه رفت و آمد مي کنند. معروف ترين آنها ايل هاي سَنجابي، باباخاني، کُماسي، گوران و کَلهُر و فتح علي بيگي هستند. سَنجابی ها، که بيشترشان در اطراف کرمانشاه سکونت دارند، جمعيّتي بين سه تا چهار هزار خانوار را تشکيل مي دهند. جمعيّت ايل کَلهُر، که درجنوب کرمانشاه زندگي مي کنند، حدود ده هزار خانوار برآورد شده است. اين ايل در تابستان ها به اطراف اسلام آباد (شاه آباد غرب) به ييلاق مي روند و قشلاقشان اطراف گيلان غرب است.
                                                
کُردها بيشتر سنّي هستند. امّا طوايفي از آن ها مانند سنجابي ها و بعضي شاخه هاي ايل گوران مذهب تشيُّع دارند. عده اي نيز پيرو اهل حق اند. کُردها به زباني از ريشه ی زبان هاي باستاني ايران سخن مي گويند که گویش هاي مختلفي دارد. دو گویش اصلي آن کُردي مُکري و کُردي سَنه است که از ساير گویش ها رواج بيشتر دارد و آثار شعرو ادبیات قابل توجهی از آن ها در دست است. گویش های دیگرکرمانجی، سورانی و ززکی است. کُردها از نظر خصوصيات اخلاقي و فرهنگي نيز ممتاز اند. دلاوري و آزاد منشي و آزاد انديشي ايشان در بين ايرانيان مشهور است. موسيقي و رقص کُردي و همچنين زيبايي و رنگارنگي جامه ها و زينت هاي کُردان در فرهنگ ايراني مشهور و شایان توجه است.