صفاريان نام سلسله اي است از پادشاهان ايراني است كه حدود نيم قرن بر قسمت شرقي ايران پادشاهي كردند . سر سلسله اين خاندان يعقوب ابن ليث صفاري است . يعقوب از عياران سيستان بود . عياران به ياري مردم مي آمدند و گرفتاريهاي آنان را رفع مي كردند . يعقوب پس از مدتي رئيس عياران شد و از رياست عياران به سرداري سپاهيان حكمران عباسي سيستان رسيد و پرچم استقلال ايران را به اهتزاز درآورد و تا دروازه بغداد تاخت . او حيات ملي ايران را احيا كرد و براي خاندانهاي ديگر سر مشق استقلال طلبي شد و تاريخ كشور ما را از حوزه خلافت جدا كرد .
حاكميت خلافاي عباسي در سيستان به دليل دوري از مركز حكومت و خلافت چندان گسترده نبود . به همين علت سيستان يكي از پايگاه هاي مخالفان عباسيان به شمار مي آمد . خوارج نيز از عراق و جاهاي ديگر به آن منطقه رفته بودند ، در نتيجه ناامني سيستان را فراگرفته بود . در سيستان دسته هايي از جنگجويان بوجود آمدند كه در برابر عباسيان به مبارزه پرداختند . اين دسته ها بيشتر شامل عياران بودند . زيرا عياران جوانمرداني بودند كه اموال ثروتمندان را چپاول مي كردند و به مستمندان مي دادند . در سال 247 هجري يك دسته از عياران به رهبري يعقوب ليث در آغاز با خوارج كه در منطقه ناامني ايجاد كرده بودند جنگيد و سپس براي استقلال ايران به مبارزه پرداختند .
صفاريان از سال 247 تا 393 هجري حكومت كردند . از آنان هشت تن به حكومت رسيدند : يعقوب ليث ، ليث بن علي ، ابو علي محمد ، معدل بن علي بن ليث ، عمر دوم ، ابو جعفر احمد ، خلف ابن احمد .